ارتباط بین صفات‎ رشدی ریشه و شاخص‌های فیزیولوژیک دو رقم گندم نان در شرایط تنش شوری

توسعة سیستم ریشه­ای اصلی و فرعی نقشی اساسی در میزان دسترسی گیاه به آب و مواد غذایی در شرایط تنش‌های غیرزیستی به ویژه شوری دارد. به‌منظور درک ارتباط بین پاسخ‌های رشدی ریشه و شاخص‌های فیزیولوژیک اندام هوایی دو رقم گندم نان با تحمل شوری متفاوت (کویر و شیراز)، آزمایشی گلخانه‌ای با استفاده از لوله‎های پی‌وی‌سی در دو سطح شوری (0 و 150 میلی‌مولار کلرید سدیم) انجام شد. شوری سبب کاهش رشد طولی ریشه، طول کل ریشه، هدایت روزنه‌ای، محتوای آب نسبی، شاخص سبزینه­گی (کلروفیل) و وزن خشک اندام هوایی و ریشه در مقایسه با شاهد شد. اگرچه مقادیر اندازه‌گیری‌شده برای بیشتر صفات در رقم متحمل بیشتر از رقم حساس بود، ولی رشد طولی ریشه، طول کل ریشه و محتوای آب نسبی تحت تأثیر تیمار شوری کاهش بیشتری نسبت به رقم حساس نشان داد. بین ویژگی‌های رشدی ریشه و پاسخ‌های فیزیولوژیک گیاه در شرایط شوری همبستگی معنی‎داری مشاهده شد. با توجه به اثرهای به‌نسبت همسان شوری بر ویژگی‌های رشدی ریشه و اندام هوایی به نظر می‌رسد از پاسخ‌های رشدی ریشه می‌توان به‌عنوان معیاری برای غربالگری تحمل به شوری استفاده کرد. زیرا شوری خاک سبب کاهش توانایی گیاه برای جذب آب و درنتیجه کاهش سریع میزان رشد همراه با مجموعه‌ای از تغییرات فیزیولوژیکی بوده و درنهایت منجر به بروز اثرهای ناشی از تنش اسمزی می‌شود.